Trójstyk - kilka refleksji o granicach

Granica między noca a dniem, niebem a ziemią

Granice... pierwsze skojarzenia? Granica państwa, granica wytrzymałości, wyznaczyć granice. Już te pierwsze myśli pokazują, jak różnie można te granicę postrzegać.

Z dzieciństwa pamiętam, jaką frajdę sprawiało obchodzenie słupka granicznego w Beskidach. Czułam dreszczyk emocji, gdy stawiałam stopę na czeskosłowackiej wówczas ziemi. I chyba tamte doświadczenie sprawiło, że granice i ich przekraczanie tak mnie fascynuje. Za każdym razem, gdy z Gui jedziemy do Niemiec czujemy ten dreszczyk przy przejeździe między słupkami. Ba, chyba za każdym razem mamy zdjęcia a nawet film z tego momentu. Podobnie czujemy się przejeżdżając przez Czechy, skracając sobie drogę do Zieleńca lub Radkowa. Kilka lat temu podróżując na maraton do Zieleńca wpakowałyśmy się w jakieś czeskie objazdy. To wtedy, jadąc wąską drogą w górach, recytowałyśmy „Piosnkę” Norwida.

A jaką ekscytację przeżywałyśmy płynąc na Bornholm!

Skoro przekraczanie granic sprawia nam tyle radości, dlaczego nie odwiedziłyśmy dotychczas żadnego trójstyku? Wiele razy planowałyśmy wybrać się na ten najbliższy polsko-czesko-niemiecki, ale nigdy nam się nie udało.

Planując wyjazd do Czech z Wojtkiem, postanowiłam włączyć tróstyk do naszej wycieczki. Była to typowa objazdówka przez „worek turoszowski” z przejazdem do Frydlantu.

Po obejrzeniu „wielkie dziury” czyli kopalni węgla brunatnego zajechaliśmy do Porajowa. Przy samej granicy biegnie Aleja Trzech Państw, łącząca Niemcy z Czechami przez polską ziemię.

Na parkingu przy Biedronce zostawiliśmy samochód i wygodną drogą spacerową poszliśmy do miejsca, gdzie łączy się granica trzech państw. Dotarliśmy nad Nysę Łużycką i... przeżyłam rozczarowanie. Kilka lat temu oglądałam wizualizację planowanych inwestycji w tym miejscu. Spodziewałam się zatem mostku na Nysie łączącego trzy państwa, bo tak to miało w planach wyglądać. Co zobaczyłam?

Cztery maszty z flagami trzech państw oraz Unii Europejskiej pośrodku. Kilka ławeczek i krąg ogniskowy. Mosteczek nad wąskim kanałem będącym granicą polsko-czeską. Po czeskiej stronie obelisk z trzech granitowych płyt. Po polskiej (tak, tak zgadliście) krzyż z napisami w trzech językach. Po niemieckiej... no właśnie nic, wzdłuż Nysy Łużyckiej biegnie ścieżka rowerowa. Kiedyś nieopodal był most, ale ze względu na fatalny stan techniczny został rozebrany. Pozostały tylko słupki graniczne po dwóch brzegach rzeki i przeorany ślad po ścieżce dojazdowej.

Ech... chciałam poczuć magię miejsca, spacerować pomiędzy trzema państwami po mostku a tu takie rozczarowanie! Gdybym przyjechała rowerem, pewnie zrobiłabym kółko do granicy polsko-niemieckiej Porajów- Zittau i niemiecko -czeskiej Zittau- Hradek.

A tak pozostało spoglądanie na niemiecki brzeg Nysy.

Mam nadzieję, że władze nadgranicznych miejscowości zdecydują się na realizację projektu i jeszcze odwiedzę mostek trzech państw.

Trójstyk Zittau- Porajów-Hradek albo jak kto woli: Żytawa- Porajów- Gródek. Ten drugi zestaw nazw pokazuje jak bardzo granice państw są sztuczne. Owszem ludzie mówią w tych trzech miejscowościach różnymi językami, bo przez lata oddzieleni byli posterunkami straży granicznej, ale przecież do 1945 roku mówiono tu jednym językiem! Dopiero powojenny podział państw podzielił i sąsiadów. Teraz, po otwarciu granic powoli się to zmienia. Sąsiedzi przyjeżdżają do siebie na zakupy, spotykają się , mieszkają w jednym kraju a pracują w drugim. Porozumiewają się zaskakująca mieszanką językową miałam okazję przysłuchiwać się takiej polsko-czeskiej rozmowie. Mimo, ze teoretycznie każdy mówił swoim językiem, świetnie się dogadywali.

Podsumowaniem naszej wycieczki był Frydlant, gdzie zdecydowaliśmy się na obiad. Skorzystaliśmy z oferty baru szybkiej obsługi o symbolicznej nazwie Free Land. Patrząc na obsługę oraz menu, ta nazwa jest w pełni uzasadniona. Oto w przygranicznym czeskim miasteczku turecki kebab przygotowują i sprzedają … Wietnamczycy.

Co można tu zjeść? Ryż i makaron na kilka sposobów, tajskie carry, czeski smażony ser, zupę pekińską, kebab, frytki. Do picia piwo i kultowa czeska kofola. Smacznie i niedrogo.

I tak oto przez knajpę doszliśmy do sedna: możliwość przekraczania granic to wolność.

Wolny jest ten, kto potrafi przekroczyć granice. Nie tylko między państwami, ale także własne ograniczenia. Ale to już zupełnie inny temat.