Hans Christian Andersen w wersji dla dorosłych- "Improwizator"

Będąc kilkuletnią dziewczynką, w czasach kiedy nie spodziewałam się jeszcze, że po latach stwierdzę, iż dzieciństwo jest przereklamowane (podobnie jak młodość), a prawdziwym szczęściem cieszyć będę się jako kobieta dojrzała, no więc w czasach, gdy miałam jeszcze dwoje rodziców, dostałam pięknie wydane Baśnie H.Ch. Andersena z ilustracjami J. M. Szancera. Uwielbiałam nie tylko słuchać baśni czytanych przez rodziców (tato miał piękny, radiowy głos i cudowną modulację), ale także przyglądać się niezwykle bogatym w szczegóły, nieco mrocznym rysunkom. 

Gdy dorosłam, kupiłam swoim dzieciom kolejne wznowienie tamtego wydania, a książka do dziś jest w naszej biblioteczce. Ale nie o tym dziś będzie.

Filiżanka, herbata i książka

Nim jednak zasiądę do recenzji powieści (tak, tak, powieści!) Andersena, zaparzę sobie aromatycznych ziół, pachnących Włochami (lawenda z pomarańczą), wyjmę uroczą japońską filiżankę z Yamasen fine porcelain 24 gold collection i rozkoszując się herbatą niczym wspomnienia lata, opowiem o książce. A propos porcelany, czy kojarzycie baśń "Imbryk"? mnie ona niezmiennie wzrusza, podobnie jak inna mało popularna opowieść o Ole Zmruż Oczku. To dzięki niej wiele lat temu oswajałam śmierć. Właśnie Ole, a nie jak większość dzieci "Dziewczynką z zapałkami", o której warto pamiętać w tym przedświątecznym okresie.

"Improwizator"- powieść romantyczna

Hans Christian Andersen to pisarz, którego nikomu przedstawiać nie trzeba, wszak kolejne pokolenia dzieci wychowują się na jego baśniach i nic nie wskazuje, by ogromna popularność tych utworów miała się kiedyś skończyć.  Przyznam, że choć wiedziałam, iż bajkopisarz tworzył też dla dorosłych, to nigdy się z tą jego twórczością nie zetknęłam. Aż do teraz.

„Improwizator” jest powieścią na wskroś romantyczną, tematyką i sposobem prowadzenia narracji oraz ukazaniem świata przedstawionego przypominającą chociażby o wiele lepiej znane utwory tego nurtu: „Dziwne losy Jane Eyre” Ch. Bronte, czy „Duma i uprzedzenie” J. Austin.

Fabuła powieści Andersena

Głównym bohaterem, a jednocześnie narratorem utworu jest Antonio, ubogi, utalentowany chłopiec z Rzymu, który dzięki kolejnym szczęśliwym zbiegom okoliczności trafia do możnego domu, gdzie ma możliwość kształcenia się i zmiany swojej sytuacji materialnej. O swoim dzieciństwie bohater opowiada z rozrzewnieniem, bo choć było skrajnie ubogie, to pod opieką czułej i kochającej matki nie odczuwał swojej biedy. Wszystko zmieniło się, gdy w czasie radosnej uroczystości ukochana matka ginie pod kopytami przerażonego konia należącego do bogatego szlachcica. Od tego momentu zaczyna się tułacza część życia utalentowanego dziecka.

Po kolei poznajemy radości i smutki najpierw dziecka, później młodzieńca, wreszcie dorosłego mężczyzny, który nigdzie nie czuje się u siebie. Wydaje się zbyt wrażliwy, z ciągłymi wahaniami nastroju, popadający na zmianę w samouwielbienie, by po chwili czuć się niegodnym czegokolwiek.

W postaci Antonia doszukać można się cech samego Andersena, który z ubogiego dziecka, żyjącego w nędzy przeistoczył się dzięki ciężkiej pracy i szczęśliwym przypadkom w znanego baśniopisarza.

Jak przystało na powieść powstałą w dobie romantyzmu znajdziemy w powieści nieszczęśliwą miłość, ogromny wpływ przyrody na życie bohaterów, egzotykę i tajemnicę. Są nawet rozbójnicy!

Ogromnym walorem powieści jest bogactwo opisów włoskich krajobrazów, niezwykle plastyczne przedstawienie zarówno przyrody jak i zabytków. I o ile dla dziewiętnastowiecznego czytelnika była to powieść pełna wzruszających scen, gwałtownych zmian położenia bohatera i cudownych zbiegów okoliczności, o tyle czytelnik współczesny może spojrzeć na powieść jak na ciekawe studium młodego wrażliwego mężczyzny oraz obraz obyczajów panujących we Włoszech w połowie XIX w. Sama fabuła może jednak wydawać naiwna i nieco infantylna.

Podsumowując, powieść Andersena nie jest utworem wybitnym i daleko jej do arcydzieł, jakimi były jego baśnie. Napisana jest jednak pięknym językiem i pozwala poczuć atmosferę Włoch połowy XIX w.

Recenzja powstała dzięki współpracy z portalem Duże Ka