Zielona granica- kilka refleksji po seansie

Nie ocenia się książki po okładce, a filmu po zapowiedzi… Przyznaję, nie miałam w planie obejrzenia filmu Agnieszki Holland. Bałam się ekstremalnych emocji. Jako osoba płacząca nawet na reklamach wiedziałam, że ten film może mnie emocjonalnie zniszczyć… Czy tak się stało?

Dlaczego obejrzałam „Zieloną granicę” Agnieszki Holland?

Nie chciałam iść na film. Gdy Ślubny stwierdził, że chętnie by obejrzał obraz tak głośny i tak specyficznie rozreklamowany, powiedziałam, że pójdzie sam, a ja pobłądzę sobie po galerii handlowej. I na tym stanęło. Im jednak więcej było hałasu wokół filmu, im mocniej opluwała go jedyna słuszna władza, tym bardziej czułam, że wyjście do kina nie jest już ciekawością, lecz swego rodzaju manifestem, zajęciem stanowiska nie tylko w tej sprawie.

Czy tylko „świnie siedzą w kinie”?

Sala kinowa była pełna, choć był to środek dnia i środek tygodnia (no dobrze, tani wtorek w kinie Helios) Oglądający w większości liczyli sobie grubo ponad 40 lat. Ślubny pokusił się o uwagę, że zaniżamy średnią wieku. Na pewno część oglądających stanowili emeryci na wyjeździe integracyjnym. I o ile zazwyczaj po seansie w kinie jest brudno (popkorn, butelki, papierki), czyli naświnione, to tym razem nikt nie szeleścił, nikt nie jadł. Nikt nie rozmawiał po za jednym incydentem. Człowiek z telefonem został zbesztany za utrudnianie odbioru! Sala zaśmiała się raz: w czasie tyrady sfrustrowanego pacjenta Julii granego przez Macieja Stuhra. Cisza trwała jeszcze chwilę po tym jak wybrzmiało końcowe zdanie, a potem zaczęto klaskać. W kinie to nieczęste zachowanie…

„Zielona granica” – subiektywna ocena

Bałam się tego filmu, wiedząc, że będzie trudny, bolesny. Obawiałam się, że jednak epatować będzie okrucieństwem. Nic takiego nie ma miejsca.

Owszem kilka scen charakteryzuje się brutalnością. Popychanie ludzi do ciężarówki, spychanie na drut kolczasty, bicie i kopanie. Wstrząsnęła mną scena przerzucania ciężarnej ciemnoskórej dziewczyny. Okrutnie bolesna, nieludzka.

Nie tak powinni zachowywać się ludzie. Film jednak nie ma antypolskiej wymowy, bo kilku sadystycznych pograniczników to nie wszyscy Polacy, to nawet nie wszyscy pogranicznicy! Bo Holland pokazała również ludzką twarz munduru. Janek choć wściekły, że uchodźcy włamali się mu do budowanego domu, pozostawia na zewnątrz butelki z wodą, a po kolejnej ciężkiej akcji nie potrafi już sobie spojrzeć w twarz i … no ale to już byłby spojler.

Na plan pierwszy w filmie wysuwają się bardzo ludzike odruchy aktywistów i zwykłych mieszkańców, którzy uwikłani przez los w wielką politykę, stają po prostu po stronie dobra, altruizmu i humanitaryzmu.

Z jednej strony film oskarża ludzi u władzy, tych w Polsce, w Europie, na świecie. Pokazuje, że w polityce nie liczy się człowiek lecz układy, sojusze. I nie jest oskarżeniem Polski, ale całego systemu, pokazuje, jak Europa nie radzi sobie z problemem uchodźców, jak segreguje ludzi na lepszych i gorszych. Bo czym różni się wykształcona Afganka Leila (moja ulubiona postać w tym filmie), wierząca, że w Polsce może liczyć na azyl polityczny, bo tak powiedział jej brat wspierający polskich żołnierzy w Kabulu od Ukrainki z pieskiem? Tylko tym, że jedna próbowała się dostać do Polski z Białorusi, a druga z Ukrainy…

Film jest świetnie zrobiony i dobrze zagrany. Czarno białe kadry, gra światłocieniem, zbliżenia nadają mu niesamowity klimat, wiele scen staje się symbolicznymi. Sporo jest takich, które mimowolnie przywodzą na myśl sceny biblijne: mycie nóg uchodźcom, ucieczka rodziny z małym dzieckiem przed prześladowaniem, wreszcie Julia tuląca wyziębionego mężczyznę.

Nie żałuję swojej decyzji o pójściu do kina. Agnieszka Holland pokazała problem z ogromną wrażliwością, ale bez epatowania krwią i śmiercią, czego bałam się najbardziej.

Plakaty ze strony https://www.filmweb.pl